Κατεβάστε το σενάριο

Ταξιδεύοντας με τη γοργόνα

  • Δημιουργός: Αθηνά Γιαννοπούλου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Συνταγμένο σενάριο

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Πρωτεύον ζητούμενο του σεναρίου είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη διαδικασία ανάγνωσης των συμβόλων στην ποίηση –στον βαθμό που είναι αυτό εφικτό– εκλαμβάνοντάς την (τη διαδικασία) ως μια απόπειρα προσέγγισης ενός «άλλου» (οπωσδήποτε όχι «νεκρού» ή εξωγήινου) κόσμου που δημιουργεί εκ νέου την πραγματικότητα με γλωσσικά σημεία επιφορτισμένα συνυποδηλωτικά. Παράλληλα, επιδιώκεται να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η σημασιοδότηση του ίδιου σημαίνοντος συναρτάται με τα διαφορετικά ιστορικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα στα οποία παράγεται το κείμενο, ποιητικό ή άλλο.

Η γοργόνα αποτελεί το παράδειγμα-πεδίο εφαρμογής ως προς το οποίο θα κληθούν οι μαθητές να μελετήσουν πώς ένας όρος εμφανίζεται εμφορούμενος από ποικίλες νοηματικές αποχρώσεις σε διαφορετικά περιβάλλοντα-ποιήματα. Με αφετηρία τη μορφή της γοργόνας στον διαδεδομένο λαϊκό θρύλο που προσέδωσε εθνικές διαστάσεις στον συμβολισμό της, οι μαθητές ελέγχουν περιπτώσεις συμβολικής λειτουργίας της σε ποιητικά έργα της γενιάς του ’30 και διαπιστώνουν πώς μία λέξη φορτίζεται συνυποδηλωτικά με διαφορετικό περιεχόμενο από ποιητές της ίδιας γενιάς ή ακόμη και από τον ίδιο ποιητή. Δοκιμάζουν να ανιχνεύσουν τα σύμβολα, συσχετίζοντάς τα με την ιστορική και τη λογοτεχνική πραγματικότητα της συγγραφής και «ενσωματώνοντας» ταυτόχρονα στην ανάγνωση τις ορίζουσες της δικής τους ταυτότητας. Καίριο ρόλο στη διαδικασία αυτή επέχει η αξιοποίηση του κοινωνικού δικτύου Facebook μέσα από το οποίο οι ομάδες εργασίας των μαθητών, υιοθετώντας εικονικές ταυτότητες, εμβαθύνουν στην ανάγνωση των συμβολισμών που φέρει η γοργόνα στα συγκεκριμένα ποιήματα. Τέλος, οι μαθητές μέσα από την επαφή με σύγχρονες εκδοχές του συγκεκριμένου συμβόλου καταθέτουν τις σκέψεις τους αναφορικά με τη νοηματική φόρτιση και την αξιοποίηση της συμβολικής διάστασης της γοργόνας στη δική τους χρονική εγγύτητα, επενδύοντάς τες με τη δημιουργική σφραγίδα τους. Στην εκπόνηση του σεναρίου οι μαθητές συμμετέχουν τόσο σε ομαδικές δραστηριότητες μέσα από τις οποίες αξιολογείται ο βαθμός συνεργασίας όλων και η συνεισφορά του κάθε μέλους στην ομάδα, ενώ αναλαμβάνουν και ατομικές εργασίες που επιτρέπουν τη διαπίστωση της προσωπικής πρόσληψης.

Διδακτική Ενότητα→ Β Λυκείου
↘ Νεότερη ποίηση-γενιά του ’30
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Πολιτισμός-Τέχνη
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Λογοτεχνικά γένη και είδη
↘ Ποίηση-ποίημα
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Σύμβολο
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Ανάγνωση
↘ Ανάγνωση κατά ομάδες
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Ανάπτυξη ερωτήματος ερμηνείας κειμένου
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
↘ Συνεργατικό κείμενο
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)07/2013
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση

Κείμενα

  • Ελύτης, Οδυσσέας. Τα τζιτζίκια.
  • Καββαδίας, Νίκος. Έχω μια πίπα.
  • Καρκαβίτσας, Ανδρέας. Η γοργόνα.
  • Ρίτσος, Γιάννης. Ρωμιοσύνη.
  • Σεφέρης, Γιώργος. Λεωφόρος Συγγρού, 1930.
  • Σεφέρης, Γιώργος. Ο Μαθιός Πασκάλης ανάμεσα στα τριαντάφυλλα.