Κατεβάστε το σενάριο

Αχ, αυτή η τηλεόραση!… Μελετώντας τις αναπαραστάσεις της τηλεόρασης στα κείμενα

  • Δημιουργός: Ελευθέριος Βεκρής

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Γυμνασίου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Συνταγμένο σενάριο

Περίληψη

Με το συγκεκριμένο σενάριο υπηρετείται ο σκοπός της συνειδητοποίησης των συλλογικών αναπαραστάσεων σχετικά με την Τηλεόραση∙ να έρθουν σε επαφή οι μαθητές με κείμενα επιστημονικά, δημοσιογραφικά κ.ά, με τα οποία θα μελετήσουν τις κοινωνικές αναπαραστάσεις της τηλεόρασης ως μέσου μαζικής επικοινωνίας.

Για τον σκοπό αυτό θα αναζητηθούν στον κυβερνοχώρο από μαθητές ή θα δοθούν από τον διδάσκοντα ως έναυσμα κείμενα με τα οποία «κατασκευάζονται» σημειωτικά και αναπαρίστανται οι εμπειρίες των συγγραφέων σχετικά με την τηλεόραση. Στο πλαίσιο της ίδιας διερεύνησης θα προσεγγισθούν και οι γλωσσικές, λεξικογραμματικές επιλογές των συντακτών των κειμένων, ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν επίγνωση των διαδικασιών με τις οποίες «κατασκευάζονται» τα κείμενα ως σημειωτικά συστήματα.

Ως μέσο για την παραπάνω προσέγγιση θα αξιοποιηθούν οι βασικές δομές της πρότασης: Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο, Υποκείμενο-Ρήμα-Κατηγορούμενο και Υποκείμενο-Ρήμα (αμετάβατο), στον βαθμό που θα τους βοηθήσει να αντιληφθούν τους μετέχοντες (ουσιαστικά) και τις διαδικασίες (ρηματικές φράσεις). Στις δομές αυτές οι μαθητές θα αναχθούν μέσω της ανάλυσης των κειμένων προσπαθώντας να απλοποιήσουν το νόημα των κειμένων και να αποδώσουν με απλές προτάσεις το νόημα που μεταβιβάζεται μέσω των συγκεκριμένων κειμένων. Συγχρόνως, οι μαθητές θα υποστηριχθούν να συνειδητοποιήσουν πώς αυτές οι δομές του λόγου σχετίζονται με τις σημασίες του κειμένου. Στη συνέχεια, θα εκτιμήσουν και θα ερμηνεύσουν τις συγκεκριμένες αναπαραστάσεις με βάση και τις δικές τους εμπειρίες και θα τις προσεγγίσουν κριτικά: θα συμφωνήσουν, θα διαφωνήσουν, θα ταυτισθούν ή θα διαφοροποιηθούν. Τέλος, θα κληθούν να παραγάγουν τα δικά τους κείμενα για την τηλεόραση, με τα οποία θα αποτυπώνουν τις δικές τους απόψεις και θέσεις.

Σκοπός είναι να αξιοποιηθεί η συστημική λειτουργική προσέγγιση στη διδακτική της γλώσσας, ώστε να βοηθηθεί ο/η μαθητής/τρια, εκτός από τη γνώση και κατανόηση των δομολειτουργικών στοιχείων της γλώσσας, στην κατανόηση των τρόπων, με τους οποίους συστηματικά αξιοποιούνται γλωσσικά σχήματα για την «κατασκευή του κοινωνικού κόσμου» (Λύκου 2000: 69). Άλλωστε, η γλώσσα αποτελεί το κύριο μέσο με το οποίο εκφράζονται και εμπεδώνονται τόσο οι πρακτικές γραμματισμού όσο και οι εξουσιαστικοί μηχανισμοί (Barton 1994: 53-68, Giroux 1987: 8).

Στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού η παραπάνω προσέγγιση αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου της χειραφέτησης και την κοινωνική πρόοδο, που είναι και βασικοί στόχοι της εκπαίδευσης.

Διδακτική Ενότητα→ Νεοελληνική Γλώσσα
↘ Β Γυμνασίου
↘ Από τον τόπο μου σ’ όλη την Ελλάδα
↘ Παρακολουθώ, ενημερώνομαι και ψυχαγωγούμαι από διάφορες πηγές
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Τεχνολογία-Επικοινωνία-Συγκοινωνιακά μέσα
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Μορφολογία
↘ Ουσιαστικά
↘ Ρήματα
↘ Σύνταξη
↘ Όροι της πρότασης
↘ Ονοματικό σύνολο
↘ Ρηματικό σύνολο
↘ Σχήματα λόγου
↘ Γραφή
↘ Σημεία στίξης
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό - γνώσεις για τη σημείωση
↘ Γραπτό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Παράγραφος
↘ Κειμενικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολογικά/γνώμης
↘ Έρευνες/μελέτες
↘ Δοκίμιο
↘ Γλωσσική ποικιλία
↘ Πραγματολογία - κειμενογλωσσολογία
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό
↘ Γραπτό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Κειμενικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολικά/γνώμης
↘ Ανάγνωση
↘ Ανάγνωση στην ολομέλεια της τάξης
↘ Ανάγνωση κατά ομάδες
↘ Σιωπηλή κατ' ιδίαν ανάγνωση
↘ Συζήτηση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Ανάπτυξη ερωτήματος ερμηνείας κειμένου
↘ Ανάπτυξη δοκιμίου (essay)
↘ Συνεργατικό κείμενο
Χρονική διάρκεια1-6 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)07/2014
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές