Κατεβάστε το σενάριο

Τεκμήρια

  • Αρχείο 1 [3,79 MB]

Το ουσιώδες είναι που... παίξαμε: παιχνίδια με την ποίηση

  • Δημιουργός: Ιωάννης Κονδυλόπουλος

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Γυμνασίου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
  • Διαθεματικό: Ναι
  • Εφαρμοσμένο σενάριο

Το σενάριο στηρίζεται

Περίληψη

Το σενάριο ήταν μια προσπάθεια να αξιοποιηθούν τα ποιήματα του Καβάφη που σχετίζονται με τον αυτοκράτορα Ιουλιανό (τον αποκαλούμενο «Αποστάτη» ή «Παραβάτη»), για να αναδειχθεί, μέσω της ποιητικής του Αλεξανδρινού, μία από τις λειτουργίες της ποίησης και, κατ’ επέκταση, της λογοτεχνίας: να μας “ξανα-διαβάζει” την ανθρώπινη ιστορία και την πραγματικότητα, αξιοποιώντας την ποιητική λειτουργία της γλώσσας. Στην προκειμένη περίπτωση, ο ποιητής Καβάφης, (κυρίως) μέσα από σύντομους δραματικούς μονολόγους, αναθέτει σε πρόσωπα της εποχής του Ιουλιανού (4ος αι. μ.Χ.) να εκφράσουν τις απόψεις τους για τους θρησκευτικούς αντιπάλους τους.

Κατά τη συγκεκριμένη εφαρμογή, επιχειρήσαμε και εμείς να “διαβάσουμε” μαζί με τους μαθητές μας τη μεταβατική και ταραγμένη εκείνη εποχή, με οδηγό, αφενός, την ιστορική καταγραφή, που (φιλοδοξεί να) είναι αντικειμενική, αφετέρου, τη λογοτεχνική της αποτύπωση, μέσα από τα στιγμιότυπα και σκηνικά που έστησε πάνω στο δεδομένο ιστορικό υπόβαθρο ο ποιητής «εν μέρει για να εξακριβώσει μια εποχή, εν μέρει και την ώρα να περάσει». Στόχος μας ήταν να εντοπίσουμε τις θεμελιώδεις διαφορές του ποιητικού λόγου από τον ιστορικό, μέσω μάλιστα μιας ποίησης που κατηγορήθηκε συχνά για πεζολογία, αλλά και να καταδείξουμε τις στάσεις ζωής που αναδύονται από τα συγκεκριμένα ποιήματα.

Από την άλλη, όπως υπαινίσσεται και προϋποθέτει ο υπότιτλος του σεναρίου, η ποίηση είναι ένα παιχνίδι· ένα παιχνίδι στο οποίο ζητούμενο είναι να εμπλέκονται ισότιμα τόσο ο δημιουργός-ποιητής όσο και ο αποδέκτης, εκπαιδευτικός ή μαθητής, ως συνδημιουργός/-οί του νοήματος. Φιλοδοξώντας, λοιπόν, να εμπλακούν οι μαθητές μας στην προσπάθεια προσέγγισης και ερμηνείας του υλικού, παίξαμε και εμείς διάφορα παιχνίδια, στήσαμε μηχανές και φορέσαμε προσωπεία, ώστε να διερευνήσουμε μαζί τους κάποιους από τους τρόπους και τους κανόνες του λογοτεχνικού παιχνιδιού.

Επιπλέον, ενώ το συγκεκριμένο σενάριο εκκινεί από τα ποιήματα του κύκλου του Ιουλιανού, διακτινίζεται σε άλλα γνωστικά αντικείμενα, όπως η Ιστορία και η Χημεία, καταδεικνύοντας την ανάγκη ολιστικής προσέγγισης των γνωστικών αντικειμένων του σχολικού προγράμματος. Στην προσπάθειά μας αυτή αρωγός ήταν οι Τ.Π.Ε. Θέσαμε, όμως, ως στόχο να μην αρκεστούμε σε εργαλειακή τους χρήση, αλλά να συνεξετάσουμε και να αξιολογήσουμε μαζί με τους μαθητές τις δυνατότητες που προσφέρουν στον τομέα των γραμματισμών

Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Ανθρώπινες σχέσεις-Πόλεμος/Ειρήνη-Ο Ξένος/Άλλος
↘ Ιστορία
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Λογοτεχνικά γένη και είδη
↘ Ποίηση-ποίημα
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Δημιουργική γραφή (creative writing)
Σύνδεση με άλλο γνωστικό αντικείμενο→ Άλλα γνωστικά αντικείμενα
↘ Χημεία
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια1-6 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)10/11/2014
Χρονολογία έως12/12/2014
Σχολική μονάδα

4ο Γυμνάσιο Σπάρτης «Γιάννης Ρίτσος»

Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση

Κείμενα

Καβάφης, Κ.Π.

  • Αθανάσιος.
  • Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας.
  • Hunc deorum templis.
  • Μεγάλη συνοδεία εξ ιερέων και λαϊκών.
  • Ο επίσκοπος Πηγάσιος.
  • Ο Ιουλιανός και οι Αντιοχείς.
  • Ο Ιουλιανός εν Νικομηδεία.
  • Ο Ιουλιανός, ορών ολιγωρίαν.
  • Ουκ έγνως.