Κατεβάστε το σενάριο

Το ουσιώδες είναι που… παίξαμε: παιχνίδια με την ποίηση.

  • Δημιουργός: Ιωάννης Κονδυλόπουλος

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Γυμνασίου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
  • Διαθεματικό: Ναι
  • Συνταγμένο σενάριο

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Το σενάριο αποτελεί μια προσπάθεια να αξιοποιηθούν τα ποιήματα του Καβάφη που σχετίζονται με τον αυτοκράτορα Ιουλιανό (τον αποκαλούμενο «Αποστάτη» ή «Παραβάτη»), για να αναδειχθεί, μέσω της ποιητικής του Αλεξανδρινού, μία από τις λειτουργίες της ποίησης και, κατ’ επέκταση, της λογοτεχνίας: να μας «ξανα-διαβάζει» την ανθρώπινη ιστορία και την πραγματικότητα, αξιοποιώντας την ποιητική λειτουργία της γλώσσας. Στην προκειμένη περίπτωση, ο ποιητής Καβάφης, (κυρίως) μέσα από σύντομους δραματικούς μονολόγους, αναθέτει σε πρόσωπα της εποχής του Ιουλιανού (4ος αι. μ.Χ.) να εκφράσουν τις απόψεις τους για τους θρησκευτικούς αντιπάλους τους.

Τη μεταβατική και ταραγμένη εκείνη εποχή θα προσπαθήσουμε κι εμείς να «διαβάσουμε» με οδηγό αφενός τη νηφάλια ιστορική καταγραφή, που (φιλοδοξεί να) είναι αντικειμενική, αφετέρου τη λογοτεχνική της αποτύπωση, μέσα από στιγμιότυπα και σκηνικά που στήνει πάνω στο δεδομένο ιστορικό υπόβαθρο ο ποιητής, «εν μέρει για να εξακριβώσει μια εποχή, εν μέρει και την ώρα να περάσει». Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε τις θεμελιώδεις διαφορές του ποιητικού λόγου από τον ιστορικό, μέσω μάλιστα μιας ποίησης που κατηγορήθηκε συχνά για πεζολογία, αλλά και να καταδείξουμε τις στάσεις ζωής που αναδύονται από τα συγκεκριμένα ποιήματα.

Από την άλλη, όπως υπαινίσσεται και προϋποθέτει ο υπότιτλος του σεναρίου, η ποίηση είναι ένα παιχνίδι. Ένα παιχνίδι στο οποίο ζητούμενο είναι να εμπλέκονται ισότιμα τόσο ο δημιουργός-ποιητής όσο και ο αποδέκτης, εκπαιδευτικός ή μαθητής, ως συνδημιουργός/-οι του νοήματος. Φιλοδοξώντας, λοιπόν, να εμπλακούν οι μαθητές μας στην προσπάθεια προσέγγισης και ερμηνείας του υλικού, επιλέξαμε να παίξουμε κι εμείς διάφορα παιχνίδια, να στήσουμε μηχανές και να φορέσουμε προσωπεία, ώστε να διερευνήσουμε μαζί τους κάποιους από τους τρόπους και τους κανόνες του λογοτεχνικού παιχνιδιού.

Επιπλέον, ενώ το σενάριο εκκινεί από τα ποιήματα του κύκλου του Ιουλιανού, διακτινίζεται σε άλλα γνωστικά αντικείμενα, όπως η Ιστορία και η Χημεία, καταδεικνύοντας την ανάγκη ολιστικής προσέγγισης των γνωστικών αντικειμένων του σχολικού προγράμματος. Στην προσπάθειά μας αυτή αρωγός είναι οι Τ.Π.Ε. Θέσαμε, όμως, ως στόχο να μην αρκεστούμε σε εργαλειακή τους χρήση, αλλά να συνεξετάσουμε και να αξιολογήσουμε μαζί με τους μαθητές τις δυνατότητες που προσφέρουν στον τομέα των γραμματισμών. Απώτερος στόχος όλων των παραπάνω είναι η δημιουργία εγγράμματων πολιτών, που αντιμετωπίζουν κριτικά την πραγματικότητα ή την «πραγματικότητα» των κάθε είδους κειμένων.

Διδακτική Ενότητα→ Β Γυμνασίου
↘ Ετερότητα στη λογοτεχνία
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Ανθρώπινες σχέσεις-Πόλεμος/Ειρήνη-Ο Ξένος/Άλλος
↘ Ιστορία
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Λογοτεχνικά γένη και είδη
↘ Ποίηση-ποίημα
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Διακειμενικότητα
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Δημιουργική γραφή (creative writing)
Σύνδεση με άλλο γνωστικό αντικείμενο→ Άλλα γνωστικά αντικείμενα
↘ Χημεία
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια1-6 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)10/2013
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές

Κείμενα

Καβάφης, Κ.Π. Αθανάσιος, Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας, Hunc deorum templis,
Μεγάλη συνοδεία εξ ιερέων και λαϊκών, Ο επίσκοπος Πηγάσιος, Ο Ιουλιανός και οι Αντιοχείς, Ο Ιουλιανός εν Νικομηδεία, Ο Ιουλιανός, ορών ολιγωρίαν, Ουκ έγνως.