Κατεβάστε το σενάριο

Τεκμήρια

  • Τεκμήρια- Ενεργητική και παθητική σύνταξη [944,22 KB]

Ενεργητική και παθητική σύνταξη: η λειτουργία τους στον λόγο

  • Δημιουργός: Στεφανία Μποτέλη

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Γυμνασίου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Εφαρμοσμένο σενάριο

Το σενάριο στηρίζεται

Περίληψη

Η εφαρμογή του σεναρίου χωρίζεται σε δύο φάσεις που αντιστοιχούν στις δύο πρώτες εκδοχές του συνταγμένου σεναρίου, χωρίς όμως να ταυτίζονται με αυτές. Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη φάση σύμφωνα και με τη συντάκτρια του σεναρίου «οι μαθητές καλούνται να εμπεδώσουν τη διάκριση μεταξύ φωνής και διάθεσης του ρήματος, να κατανοήσουν ουσιαστικά τη λειτουργική/σημασιακή διαφοροποίηση μεταξύ ενεργητικής και παθητικής σύνταξης (σε επίπεδο πρότασης) και τη διαφορετική νοηματική εστίαση που δηλώνει η επιλογή του ομιλητή ανάμεσα στις δύο διαφορετικές συντάξεις και να κατακτήσουν τη χρήση των λεγόμενων αποθετικών ρημάτων» (Χαλισιάνη 2011:9). Για τον σκοπό αυτό μελετήθηκε στην ολομέλεια η σχετική θεωρία της Γραμματικής (Γραμματική νέας Ελληνικής Γλώσσας Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου: 123-124, ενότητα «Το ρήμα και η ρηματική φράση» που αναφέρεται στη συντακτική λειτουργία του ρήματος), χρησιμοποιήθηκαν παραδείγματα χρήσης λόγου από το διαδίκτυο (τίτλοι εφημερίδων) και αξιοποιήθηκαν σύντομα κείμενα, με αφορμή τα οποία διερευνήθηκε αν είναι δυνατή η μετατροπή της μιας σύνταξης στην άλλη και τι αλλαγές επιφέρει η μετατροπή αυτή στο νόημα. Επίσης, για τη χρήση των αποθετικών ρημάτων μελετήθηκαν παραδείγματα χρήσης από τα Σώματα Νέων Ελληνικών Κειμένων του ΚΕΓ. Τέλος, για την εμπέδωση όλων των παραπάνω ανατέθηκαν εργασίες με βάση φύλλα εργασίας.

Στη δεύτερη φάση οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να διερευνήσουν τη χρήση της ενεργητικής ή παθητικής σύνταξης μέσα σε κείμενα που αντιπροσωπεύουν διαφορετικά κειμενικά είδη και «εξετάζουν κριτικά πώς λειτουργεί μέσα σε αυτά η επιλογή της μιας ή της άλλης σύνταξης από τους συγγραφείς και αν επηρεάζει τη δήλωση νοημάτων ή την επικοινωνιακή λειτουργία του κειμένου». Για τον σκοπό αυτό μέσα από φύλλα εργασίας ανατέθηκαν ομαδικές εργασίες που αφορούν στη λειτουργία της ενεργητικής και παθητικής σύνταξης «σε προτάσεις στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου κειμένου, σε συνάρτηση με το είδος του κειμένου αυτού, το ύφος του συγγραφέα και τον επικοινωνιακό στόχο» (Χαλισιάνη 2011:20) .

Διδακτική Ενότητα→ Νεοελληνική Γλώσσα
↘ Β Γυμνασίου
↘ Φίλοι για πάντα
↘ Το σχολείο στο χρόνο
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Μορφολογία
↘ Ρήματα
↘ Μόρια
↘ Σύνταξη
↘ Ρηματικό σύνολο
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό - γνώσεις για τη σημείωση
↘ Γραπτό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Περιγραφή
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Ανάλυση διαδικασίας
↘ Εξήγηση
↘ Οδηγίες
↘ Κειμενικά είδη
↘ Χρονικά/αφηγηματικά/βιογραφικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολογικά/γνώμης
↘ Οδηγίες χρήσης
↘ Ειδησεογραφικά
↘ Πληροφοριακά/διαφημιστικά
↘ Γλωσσική ποικιλία
↘ Πραγματολογία - κειμενογλωσσολογία
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Επικοινωνία
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό
↘ Γραπτό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Περιγραφή
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Ανάλυση διαδικασίας
↘ Εξήγηση
↘ Οδηγίες
↘ Κειμενικά είδη
↘ Χρονικά/αφηγηματικά/βιογραφικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολικά/γνώμης
↘ Οδηγίες χρήσης
↘ Ειδησεογραφικά
↘ Πληροφοριακά/διαφημιστικά
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)09/01/2014
Χρονολογία έως27/01/2014
Σχολική μονάδα

2ο Γυμνάσιο Χαριλάου

Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων