Κατεβάστε το σενάριο

Συνοδευτικά

  • Στιγμές  ...εκπάγλου κάλλους [3,52 MB]

Στιγμές ... εκπάγλου κάλλους

  • Δημιουργός: Στάθης Παπακωνσταντίνου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Συνταγμένο σενάριο

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Στο σενάριο αυτό, το αδίδακτο κείμενο (Ισοκράτης «Ελένης εγκώμιον», 10.47 – 10.53), που είναι αρκετά εκτενές, χωρίζεται σε τέσσερα επιμέρους θέματα. Για το καθένα από αυτά εφαρμόζεται και μια διαφορετική μέθοδος προσέγγισης. Στην ενότητα αυτή ο Ισοκράτης με διάφορα επιχειρήματα δικαιολογεί τον Πάρη, που έκανε αυτό που πρόσταζε η καρδιά του μαγεμένος από την ακατανίκητη γοητεία της Ελένης. Στο πρώτο θέμα, τα νήματα της διδασκαλίας κινεί ο διδάσκων που με τη βοήθεια λογισμικού παρουσίασης, εξηγεί βηματικά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται ένα άγνωστο κείμενο, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τις δυσκολίες κατανόησης που προκύπτουν από την αποσπασματικότητα του κειμένου και την άγνοια του ιστορικοκοινωνικού πλαισίου του κειμένου. Στο δεύτερο κείμενο δίνεται η μετάφραση και ζητείται από τους μαθητές η συντακτική ανάλυση του κειμένου. Το συγκεκριμένο κείμενο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, ωστόσο θα αποτελέσει τη βάση για τη διδασκαλία της μετοχής από συντακτική άποψη και τη διδασκαλία των αναφορικών παραβολικών προτάσεων. Στο τρίτο κείμενο δίνεται η σύνταξη και ζητείται από τους μαθητές η εξαγωγή της μετάφρασης, αφού ήδη γνωρίζουν το πλαίσιο και την προηγούμενη ενότητα του κειμένου. Το ζητούμενο, όμως, είναι η ουσιαστική κατανόηση του κειμένου και η αξιολόγηση της επιχειρηματολογίας του Ισοκράτη. Έχει παρατηρηθεί ότι πολλές φορές οι μαθητές μεταφράζουν ένα κείμενο, αλλά δεν το κατανοούν, ίσως και να μην τους ενδιαφέρει να «συνομιλήσουν» περισσότερο με το κείμενο. Στο τέταρτο κείμενο δε θα δοθεί στους μαθητές καμιά βοήθεια. Οι μαθητές καλούνται να μεταφράσουν το κείμενο, να το αναλύσουν συντακτικά, να ταξινομήσουν τα νοήματα και να αξιολογήσουν το περιεχόμενό του. Για κάθε επιλογή τους θα πρέπει να σημειώσουν ποιες γνώσεις γραμματικής, συντακτικού και σημασιολογίας των λέξεων εφάρμοσαν ως ομάδα, ώστε κάθε μαθητής να αυτοαξιολογηθεί και να αναπροσαρμόσει την προσωπική του μελέτη.
Ταυτόχρονα θα δοθεί έμφαση και στην κειμενική διάσταση του υπό εξέταση αποσπάσματος. Ένα ρητορικό κείμενο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά τα οποία είναι ήδη γνωστά στους μαθητές από την ενασχόλησή τους με τα «Ρητορικά Κείμενα» της Β΄ Λυκείου. Το κείμενο επιχειρηματολογίας διαφέρει από τα αφηγηματικά κείμενα, έχει ιδιαίτερη δομική άρθρωση, λογική διάταξη, σαφήνεια, ακρίβεια, συγκεκριμένο λεξιλόγιο, σχήματα λόγου, παιχνίδι αντιθέσεων, ρητορικά ερωτήματα. Κύρια μέθοδος πειθούς είναι η επίκληση στη λογική και, κατά συνέπεια, πρέπει να αναζητηθούν επιχειρήματα και τεκμήρια.

Διδακτική Ενότητα→ Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
↘ Β Λυκείου
↘ Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης (αδίδακτο)
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Ανθρώπινες σχέσεις-Πόλεμος/Ειρήνη-Ο Ξένος/Άλλος
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Θρησκείες
↘ Πολιτισμός-Τέχνη
↘ Μυθολογία
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Μορφολογία
↘ Ουσιαστικά
↘ Επίθετα
↘ Αντωνυμίες
↘ Ρήματα
↘ Σύνταξη
↘ Μετοχή
↘ Αναφορικές προτάσεις
↘ Λεξιλόγιο - Σημασιολογία
↘ Παραγωγή
↘ Σύνθεση
↘ Σχέσεις λέξεων
↘ Ετυμολογία
↘ Πορεία λέξεων στο χρόνο
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό - γνώσεις για τη σημείωση
↘ Υβριδικό (μείξη προφορικού και γραπτού λόγου)
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Παράγραφος
↘ Κειμενικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολογικά/γνώμης
↘ Πολιτικού λόγου/ρητορικά
↘ Συγγραφέας
↘ Ισοκράτης
↘ Γραμματολογικές περίοδοι
↘ Κλασική εποχή
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Αφηγηματολογία
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Σχόλια πάνω στη χρονική διάρκεια

Για την ολοκληρωμένη και άνετη υλοποίηση του σεναρίου εκτιμάται ότι 8-9 διδακτικές ώρες θα είναι η ιδανική συνθήκη. Κάτι που δεν είναι υπερβολικό, αφού ουσιαστικά πρόκειται για 4 αδίδακτα κείμενα.

Χρονολογία (από)01/2014
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Περιβάλλοντα σχεδιασμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές