Κατεβάστε το σενάριο

Ο ηγέτης ως τραγικό πρόσωπο στη νεοελληνική λογοτεχνία του 20ου αιώνα. Ένα παράδειγμα.

  • Δημιουργός: Αθηνά Γιαννοπούλου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Λυκείου, Γ' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Συνταγμένο σενάριο

Περίληψη

Καθώς η λογοτεχνία μέσα από τη θέαση του πραγματικού κόσμου προσομοιώνει τις παραστάσεις του, κατασκευάζοντας έναν νέο κόσμο, με πρόσωπα, γεγονότα, συμπεριφορές, ψυχικές αντιδράσεις και «χρησιμοποιείται» για να εκφραστούν όλες οι ταυτότητες ενός τόπου και μιας εποχής, σε κάθε ιστορική και πολιτισμική αλλαγή απορροφά τους έξωθεν κραδασμούς και επαναπροσδιορίζει τους όρους ανάγνωσής της. Σε αυτό το πλαίσιο διαμορφώνεται μια άλλη κοινωνία λογοτεχνικών χαρακτήρων που «υπαγορεύουν» τον δικό τους τρόπο προσέγγισης.

Στο συγκεκριμένο σενάριο ζητούμενο είναι να διαπιστώσουν οι μαθητές πώς η λογοτεχνία «χτίζει» τον χαρακτήρα του ηγέτη που αποδεικνύεται τραγικός σε έναν κόσμο αλλαγής, στον οποίο το παλιό φθίνει και ηττάται, παρακολουθώντας τις συμπεριφορές του ήρωα και τις εκβάσεις τους. Για αυτόν τον λόγο οι μαθητές ανακαλούν στη μνήμη τους τις ήδη γνωστές σε αυτούς έννοιες της τραγικότητας και των παραμέτρων που την ορίζουν, τα διακριτικά του τραγικού ήρωα που προσδιορίζουν το ήθος του (όπως το χρέος, η ευθύνη, η εσφαλμένη κρίση, η ψυχική περιπέτεια) και διαπιστώνουν τους τρόπους (αφηγηματικοί τρόποι και εκφραστικά μέσα) με τους οποίους ο συγγραφέας κατασκευάζει χαρακτήρες που αποδίδουν ρεαλιστικά την ποικιλία των ανθρώπινων τύπων, στην περίπτωσή μας του ηγέτη που είναι φορέας τραγικότητας. Ακόμη, επιδιώκουμε να κατανοήσουν οι μαθητές ότι η λογοτεχνία αποτυπώνει την ατομικότητα παράλληλα και σε οργανική σύνδεση με την ιστορική πραγματικότητα, να εντοπίσουν διαχρονικά χαρακτηριστικά του καθολικού ανθρώπου, να επισημάνουν τη θέση του αφηγητή απέναντι στον κεντρικό λογοτεχνικό ήρωα ως αφετηρία προβληματισμού για τη δική τους αποτίμηση του ήρωα, να παραγάγουν, τέλος, το δικό τους κείμενο συναφές θεματικά με το διήγημα που αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης. Στους μαθητές ανατίθενται ομαδικές δραστηριότητες, προκειμένου να αξιολογηθεί ο βαθμός συνεργασίας όλων και η συνεισφορά του κάθε μέλους στην ομάδα, ενώ προβλέπονται και ατομικές εργασίες που επιτρέπουν τη διαπίστωση της προσωπικής πρόσληψης.

Διδακτική Ενότητα→ Γ Λυκείου
↘ Μεταπολεμική και σύγχρονη πεζογραφία
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Αφηγηματολογία
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Ανάγνωση
↘ Συζήτηση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Δημιουργική γραφή (creative writing)
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)05/2013
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ

Κείμενα

  • Καβάφης, Κ.Π. Τείχη
  • Χατζής, Δημήτρης. Σαμπεθάι Καμπιλή.