Κατεβάστε το σενάριο

Συνοδευτικά

  • Κατά το πράγμα ή προς ημάς;_συνοδευτικό [1019,08 KB]

Τεκμήρια

  • Κατά το πράγμα ή προς ημάς. Τεκμήρια [10,09 MB]

Κατά τό πρᾶγμα ἤ πρός ἡμᾶς

  • Δημιουργός: Στάθης Παπακωνσταντίνου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Γ' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Εφαρμοσμένο σενάριο

Το σενάριο στηρίζεται

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Στο σενάριο αυτό, η προσέγγιση του κειμένου (Αριστοτέλης «Ηθικά Νικομάχεια», Β6, 4-8) γίνεται σε τρία επίπεδα: Σε ένα πρώτο επίπεδο, καθαρά γλωσσοκεντρικό επιχειρείται με μια σειρά από δραστηριότητες η γλωσσική κατάκτηση της συγκεκριμένης ενότητας και η εξαγωγή της μετάφρασης η οποία θα συγκριθεί με δοσμένες μεταφράσεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τον αριστοτελικό τρόπο γραφής και σκέψης. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, θα επιχειρηθεί η νοηματική κατάκτηση του κειμένου στα πλαίσια μιας διαλεκτικής ανάγνωσης και η αναζήτηση προεκτάσεων και στοιχείων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τροφή για περαιτέρω προβληματισμό και σκέψη. Τέλος, σε ένα τρίτο επίπεδο, θα παρουσιαστούν με ενάργεια οι έννοιες «υποκειμενικότητα», «αντικειμενικότητα» και «μεσότητα» που κατέχουν βασική θέση στην Αριστοτελική φιλοσοφία και θα μελετηθεί ο τρόπος γέννησης και εδραίωσης της φιλοσοφικής ορολογίας.
Στην ενότητα αυτή ο Αριστοτέλης, στην προσπάθειά του να αποσαφηνίσει το νοηματικό περίγραμμα της ηθικής αρετής εισάγει την έννοια της “μεσότητας”, η οποία, ως όρος νεότευκτος, επιβάλλεται να ορισθεί. Διαπιστώνοντας ότι ο συγκεκριμένος ορισμός είναι αρκετά πολύπλοκος, εισάγει κριτήρια ποσοτικά και ποιοτικά για τον αυστηρό του καθορισμό. Αντιμέτωπος με νέες δυσκολίες, συλλαμβάνει τις έννοιες «υποκειμενικότητα» και «αντικειμενικότητα», αποδίδοντάς τες με τρόπο περιγραφικό και τις υπάρχουσες δυνατότητες της γλώσσας τη δεδομένη ιστορική στιγμή. Πλαισιώνει με παραδείγματα από τον χώρο της εμπειρίας τη συλλογιστική του, για να καταλήξει ότι η ηθική αρετή είναι μεσότητα, που κινείται ανάμεσα στις ακρότητες της υπερβολής και της έλλειψης.
Το περιεχόμενο, λοιπόν, είναι λιτό και συγκεκριμένο και, κατά συνέπεια, σαφές ως προς την κατανόησή του. Απομένει στις ΤΠΕ να ρίξουν άπλετο φως σε κάποιες σκοτεινές του περιοχές και να συμβάλλουν στην ουσιαστική εμπλοκή των μαθητών σε δραστηριότητες δημιουργικού τύπου, γύρω από ένα θέμα ελάχιστα ελκυστικό και να αναδείξουν αθέατες πτυχές του αναζητώντας τα ίχνη ή τις απολήξεις του στο παρόν. Έτσι, εκτός από τις καθαρά κειμενοκεντρικές δραστηριότητες, κάποιες άλλες φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, όπως η διατροφή των αθλητών, οι αρχαίοι ολυμπιονίκες, η ταύτιση προσώπων με συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως ο Μίλων με τη θηριώδη δύναμη, η κατανόηση του ύφους και της γλώσσας του Αριστοτέλη και της γέννησης της ορολογίας κ.λπ. υποτάσσονται στη γενικότερη στόχευση του συγκεκριμένου σεναρίου που είναι η αποδόμηση του κειμένου σε επίπεδο λέξεων και ιδεών και η κατάδειξη του μηχανισμού της αριστοτελικής σκέψης, σε συνδυασμό με την πολυεπίπεδη προσπέλαση του κειμένου, ώστε να υπηρετηθεί και η αναγκαιότητα των πανελληνίων εξετάσεων.

Διδακτική Ενότητα→ Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
↘ Γ Λυκείου
↘ Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης (διδαγμένο)
↘ Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια – Ενότητα 7η
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Φύση-Οικολογία-Περιβάλλον-Ζώα
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Πολιτισμός-Τέχνη
↘ Αθλητισμός-Διατροφή
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Μορφολογία
↘ Ποικιλία
↘ Λεξιλόγιο - Σημασιολογία
↘ Παραγωγή
↘ Σύνθεση
↘ Πολυσημία
↘ Σχέσεις λέξεων
↘ Ετυμολογία
↘ Πορεία λέξεων στο χρόνο
↘ Γραφή
↘ Ορθογραφία
↘ Κειμενικά είδη
↘ Φιλοσοφικά - επιστημονικά
↘ Δραματική ποίηση
↘ Συγγραφέας
↘ Αριστοτέλης
↘ Γραμματολογικές περίοδοι
↘ Κλασική εποχή
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Σύμβολο
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Επικοινωνία
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό
↘ Προφορικό
↘ Γραπτό
↘ Υβριδικό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Περιγραφή
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Ανάλυση διαδικασίας
↘ Κειμενικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολικά/γνώμης
↘ Έρευνες/μελέτες
↘ Παράγραφος
↘ Έκθεση (σχολικού τύπου)
↘ Δοκίμιο
↘ Ανάγνωση
↘ Ανάγνωση στην ολομέλεια της τάξης
↘ Ανάγνωση κατά ομάδες
↘ Σιωπηλή κατ' ιδίαν ανάγνωση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Ανάπτυξη ερωτήματος ερμηνείας κειμένου
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
↘ Συνεργατικό κείμενο
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια1-6 διδακτικές ώρες
Σχόλια πάνω στη χρονική διάρκεια

Τελικά απαιτήθηκε και μια 7η ώρα για πλήρη ανάπτυξη του σεναρίου.

Χρονολογία (από)20/02/2015
Χρονολογία έως02/03/2015
Σχολική μονάδα

2ο Γενικό Λύκειο Σερρών

Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Περιβάλλοντα σχεδιασμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές