Κατεβάστε το σενάριο

Παραγωγή και Σύνθεση

  • Δημιουργός: Μαργαρίτα Κολλάρου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Γυμνασίου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Εφαρμοσμένο σενάριο

Το σενάριο στηρίζεται

Περίληψη

Σκοπός του συγκεκριμένου σεναρίου είναι αρχικά να εξοικειωθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες με τους δύο βασικούς μηχανισμούς σχηματισμού λέξεων, την παραγωγή και τη σύνθεση. Για τον σκοπό αυτό κατά την πρώτη φάση, την εισαγωγική (2 ώρες), με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού, του σχολικού εγχειριδίου της Νεοελληνικής Γλώσσας Β΄ Γυμνασίου, της Γραμματικής της Νέας Ελληνικής (των Χατζησαββίδη & Χατζησαββίδου) αλλά και του βιντεοπροβολέα πίνακα, οι μαθητές/τριες επιχειρούν να εμβαθύνουν στα φαινόμενα της παραγωγής και της σύνθεσης δημιουργώντας ορισμούς (για τις παράγωγες, τις σύνθετες, τις παρασύνθετες, τις πολυσύνθετες, τις λεξικές φράσεις και τα παραθετικά σύνθετα) και δίνοντας σχετικά παραδείγματα. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά ξεκινούν τη μελέτη των δύο αυτών μηχανισμών από τη μεταγλώσσα τους και δημιουργούν τη δική τους γραμματική για την παραγωγή και τη σύνθεση. Συμπληρωματικά, με βάση το έργο που συντελείται στην τάξη, η εκπαιδευτικός δημιουργεί σελίδα στο wiki της τάξης με τίτλο «Παραγωγή και σύνθεση» και εκεί οι μαθητές καταγράφουν τη σχετική θεωρία και τα παραδείγματα, όπως αυτά ζητούνται από το σχετικό φύλλο εργασίας (διαφορετικό ανά ομάδα), που έχει ήδη καταγραφεί στο wiki σε κάθε ομάδα, από τη διδάσκουσα. Στη συνέχεια οι εργασίες των μαθητών παρουσιάζονται από τους ίδιους την ολομέλεια και ακολουθεί συζήτηση.

Kατά τη δεύτερη φάση, τη διερευνητική-ανακαλυπτική (2 ώρες), οι μαθητές/μαθήτριες, εργαζόμενοι σε ομάδες και πάλι, χρησιμοποιούν την αποκτηθείσα γνώση προκειμένου να εμβαθύνουν, αναζητώντας στο σχολικό εγχειρίδιο (στην έντυπη ή ψηφιακή μορφή του) και στο γνωστικό αντικείμενο-επιστημονικό πεδίο που έχουν επιλέξει παράγωγες και σύνθετες λέξεις• πιο συγκεκριμένα, η μία ομάδα θα αναζητήσει παράγωγες λέξεις, η δεύτερη ομάδα σύνθετες με αχώριστα μόρια, η τρίτη ομάδα σύνθετες που προκύπτουν από την ένωση των θεμάτων δύο λέξεων, η τέταρτη παρασύνθετες, η πέμπτη πολυσύνθετες-λεξικές φράσεις-παραθετικά σύνθετα. Στην έρευνά τους μπορούν να ανατρέξουν και στο Ηλεκτρονικό Λεξικό Kοινής Νεοελληνικής της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα. Τα αποτελέσματα της εργασίας τους τα αποθηκεύουν στο wiki και τα μορφοποιούν έτσι ώστε να τα παρουσιάσουν στην τάξη μετά το πέρας των δραστηριοτήτων.

Στην τρίτη φάση, τη φάση της παρουσίασης και της αξιολόγησης (2 ώρες), οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους στους συμμαθητές/τριές τους δέχονται ερωτήσεις και γίνεται σχολιασμός στην ολομέλεια.

Διδακτική Ενότητα→ Νεοελληνική Γλώσσα
↘ Β Γυμνασίου
↘ Από τον τόπο μου σ’ όλη την Ελλάδα
↘ Ζούμε με την οικογένεια
↘ Φίλοι για πάντα
↘ Συζητώντας για την εργασία και το επάγγελμα
↘ Παρακολουθώ, ενημερώνομαι και ψυχαγωγούμαι από διάφορες πηγές
↘ Συζητώντας για σύγχρονα κοινωνικά θέματα
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Σχολική ζωή
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Μορφολογία
↘ Ουσιαστικά
↘ Επίθετα
↘ Αντωνυμίες
↘ Ρήματα
↘ Αριθμητικά
↘ Επιρρήματα
↘ Προθέσεις
↘ Μόρια
↘ Σύνταξη
↘ Ονοματικό σύνολο
↘ Λεξιλόγιο - Σημασιολογία
↘ Παραγωγή
↘ Σύνθεση
↘ Ετυμολογία
↘ Λαϊκές και λόγιες λέξεις
↘ Οικογένειες λέξεων
↘ Γλωσσική ποικιλία
↘ Γραφή
↘ Συλλαβισμός
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό - γνώσεις για τη σημείωση
↘ Γραπτό
↘ Προφορικό
↘ Υβριδικό (μείξη προφορικού και γραπτού λόγου)
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Ανάλυση διαδικασίας
↘ Εξήγηση
↘ Κειμενικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολογικά/γνώμης
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Επικοινωνία
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό
↘ Προφορικό
↘ Γραπτό
↘ Υβριδικό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Ανάλυση διαδικασίας
↘ Εξήγηση
↘ Κειμενικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολικά/γνώμης
↘ Διαλογικά/συνεντεύξεις
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια1-6 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)17/03/2015
Χρονολογία έως02/04/2015
Σχολική μονάδα

Εμπειρίκειο Γυμνάσιο Άνδρου

Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Περιβάλλοντα σχεδιασμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές