Κατεβάστε το σενάριο

Δραματοποίηση πρωτότυπου διαλόγου με αφορμή τη στιχομυθία Αντιγόνης - Ισμήνης

  • Δημιουργός: Όλγα Τσαντσάνογλου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Συνταγμένο σενάριο

Περίληψη

Το σενάριο αξιοποιεί τους στίχους 77-99 του προλόγου και συγκεκριμένα τη στιχομυθία Αντιγόνης – Ισμήνης. Θεωρείται χωρίο εύκολα προσπελάσιμο εξαιτίας του γρήγορου ρυθμού του διαλόγου που αφορά και την σύντομη εξέλιξη της σκηνής καθώς και την ελάχιστη δράση στον πραγματικό δραματικό/ θεατρικό χρόνο. Ως εκ τούτου αφήνει περιθώρια εναλλακτικής διδασκαλίας που να αφορά στον ειδολογικό χαρακτήρα της στιχομυθίας καθώς και στον ρόλο της στο δράμα. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι οι ανά δύο συγκρουσιακές στιχομυθίες διακρίνονται σε όλα σχεδόν τα θεατρικά έργα. Η αξία τους δεν αφορά τόσο στη σκιαγράφηση χαρακτήρων όσο στον ιδεολογικό άξονα που αντιπροσωπεύει κάθε χαρακτήρας. Κατά κανόνα, δύο θέσεις, εκ διαμέτρου αντίθετες, προβάλλονται με σαφήνεια, ξεκάθαρη, σχεδόν αποφθεγματική διατύπωση, σαφείς διακειμενικές αναφορές. Ως προς τη μορφή και την εκφορά παρουσιάζουν αξιοπρόσεκτες ομοιότητες: αντιθετικές εκφορές ενισχύουν το συγκρουσιακό ύφος, επαναλήψεις εντείνουν σκιαγράφηση της ψυχικής κατάστασης του ήρωα κ.ά. Επομένως η ειδολογική προσέγγιση της στιχομυθίας με παράλληλη μελέτη χωρίων από το αρχαίο και σύγχρονο δραματουργικό ρεπερτόριο, πέρα από το ενδιαφέρον που καλλιεργεί στους μαθητές αποδεικνύεται χρήσιμη, ευχάριστη αλλά και διδακτικά δόκιμη μέθοδος για τη βαθύτερη μελέτη του συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου.

Η ερμηνεία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας είναι πρωτίστως συνδεδεμένη με την πρόσληψή της (Παπάζογλου 2014). Ωστόσο, σπανίζουν τα αντικειμενικά ευρήματα/ πειστήρια που αποδεικνύουν τη συγχρονική πρόσληψη των τραγικών αγώνων από τους θεατές. Σύμφωνα με την Παπάζογλου «θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η αρχαιότητα μάς είναι ουσιαστικά και αθεράπευτα ξένη και ότι η απόσταση που μας χωρίζει από αυτήν, όχι μόνον η θεατρική αλλά και η ευρύτερα πολιτισμική, αποτρέπει, για άλλη μία φορά, θέσεις που διεκδικούν την απόλυτη αυθεντία». Με κέντρο αυτήν την προβληματική, η επιδιωκόμενη αρχαιογνωσία σχηματοποιείται με την ταλάντευση από το «Τότε» στο «Έκτοτε» (Παπάζογλου 2014: 25). Αν το «Τότε» ταυτίζεται με τη συγχρονική στιγμή διδασκαλίας της Αντιγόνης στον 5ο αι. π.Χ., το «Έκτοτε» φθάνει έως και τις μέρες μας, με τα εργαλεία των πολιτισμικών σπουδών και της συγκριτολογίας, προκειμένου να συζητηθεί η σχέση της Αντιγόνης με την κοντινή της χρονικά σοφόκλεια Ηλέκτρα, το Λεωφορείον ο Πόθος του Τενεσσί Ουίλλιαμς (από την πρόσληψη και κινηματογραφική μεταφορά του από τον Elia Kazan 1951) και την ταινία Blue Jasmine (2013) του Woody Allen.

Διδακτική Ενότητα→ Β Λυκείου
↘ Σοφοκλέους Αντιγόνη - Γενικής Παιδείας
↘ Σοφοκλέους Αντιγόνη – Στίχοι 77-99 από το πρωτότυπο
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Άνθρωπος-Ενηλικίωση, εφηβεία-Φύλα
↘ Οικογένεια
↘ Ανθρώπινες σχέσεις-Πόλεμος/Ειρήνη-Ο Ξένος/Άλλος
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Θρησκείες
↘ Σχολική ζωή
↘ Πόλη
↘ Ιστορία
↘ Μυθολογία
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Λεξιλόγιο - Σημασιολογία
↘ Πολυσημία
↘ Σχέσεις λέξεων
↘ Ετυμολογία
↘ Οικογένειες λέξεων
↘ Πορεία λέξεων στο χρόνο
↘ Φιλοσοφικά - επιστημονικά
↘ Δραματική ποίηση
↘ Συγγραφέας
↘ Σοφοκλής
↘ Γραμματολογικές περίοδοι
↘ Κλασική εποχή
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Σχήματα λόγου
↘ Σύμβολο
↘ Μύθος
↘ Σάτιρα
↘ Δραματικότητα
↘ Διακειμενικότητα
↘ Αλληγορία
↘ Προοικονομία
↘ Εγκιβωτισμός
↘ Τραγική ειρωνεία
↘ Παρομοίωση
↘ Στιχομυθία
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Επικοινωνία
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Πολυτροπικό
↘ Προφορικό
↘ Γραπτό
↘ Υβριδικό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Περιγραφή
↘ Αφήγηση
↘ Κειμενικά είδη
↘ Διαλογικά/συνεντεύξεις
↘ Θεατρικές σειρές
↘ Παράγραφος
↘ Ανάγνωση
↘ Ανάγνωση στην ολομέλεια της τάξης
↘ Ανάγνωση κατά ομάδες
↘ Σιωπηλή κατ' ιδίαν ανάγνωση
↘ Απαγγελία-αφήγηση-δραματοποίηση
↘ Συζήτηση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Ανάπτυξη ερωτήματος ερμηνείας κειμένου
↘ Λογοτεχνικό κείμενο (quasi literature writing)
↘ Δημιουργική γραφή (creative writing)
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
↘ Προφορικό κείμενο
↘ Συνεργατικό κείμενο
↘ Κείμενα οπτικής επικοινωνίας (σχέδιο, ζωγραφιά, φωτογραφία)
↘ Ακρόαση
↘ Απαγγελία/αφήγηση/ανάγνωση
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Χρονολογία (από)Μάρτιος 2014
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Περιβάλλοντα σχεδιασμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές