Κατεβάστε το σενάριο

Εγκαινιάζοντας την ψηφιακή μας θεματογραφία

  • Δημιουργός: Στάθης Παπακωνσταντίνου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Β' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
  • Διαθεματικό: Όχι
  • Συνταγμένο σενάριο

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι μαθητές της θεωρητικής κατεύθυνσης στο πλαίσιο του μαθήματος της Θεματογραφίας (αδίδακτο κείμενο) αγοράζουν κάποια θεματογραφία της αρχαίας ελληνικής από αυτές που κυκλοφορούν στο εμπόριο, κάποιο από τα διαφημιζόμενα συντακτικά και, ενδεχομένως, και κάποιο λεξικό. Παράλληλα, όμως, αξιοποιούν και το διαδίκτυο, όπου υπάρχει πληθώρα επεξεργασμένων αρχαίων θεμάτων. Συνήθως καταφεύγουν στο διαδίκτυο χρησιμοθηρικά, στην προσπάθειά τους να εξοικειωθούν με το επίπεδο των προτεινόμενων θεμάτων ή για να ανακαλύψουν τη μετάφραση του θέματος που διερευνούν. Η ιδέα του σεναρίου στηρίζεται στην αντιστροφή αυτής της πρακτικής. Αντί, δηλαδή, να αναζητούν οι ίδιοι πληροφορίες από το διαδίκτυο, θα προσφέρουν οι ίδιοι αυτή τη δυνατότητα σε άλλους, αναρτώντας ένα θέμα από κάθε άποψη επεξεργασμένο, με την προοπτική να επαναληφθεί η προσπάθεια, ώστε να δημιουργηθεί σταδιακά μια αξιόλογη θεματογραφία.
Οι μαθητές από τα αποσπάσματα των «Ελληνικών» του Ξενοφώντα που έχουν διδαχθεί στην Α΄ Λυκείου γνωρίζουν ήδη την περίλαμπρη νίκη που ο Λύσανδρος κατήγαγε σε βάρος των Αθηναίων, οι οποίοι παραδόθηκαν, καθώς τους πολιορκούσαν από τη στεριά οι βασιλείς Άγις και Παυσανίας και από τη θάλασσα ο Λύσανδρος. Στη μνήμη των μαθητών, τόσο ο Παυσανίας όσο και ο Λύσανδρος έχουν μείνει ως θριαμβευτές, καθώς αυτοί δεν γνωρίζουν τη συνέχεια. Έτσι, λοιπόν, οι μαθητές, μελετώντας τα αποσπάσματα της διδακτικής πρότασης (Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις» 3.5.5,1 – 3.5.6,6 και Ξενοφών, «Ελληνικά» 3.5.22,4 – 3.5.25,9), θα διαπιστώσουν ότι η ευτυχία δε διαρκεί για πάντα και ότι η μοίρα επιφυλάσσει, συνήθως, δυσάρεστες εκπλήξεις στους μεγάλους άντρες.
Επειδή για το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός καταφθάνουν από την αρχαιότητα πολλές πληροφορίες, κάποτε αντιφατικές, που ωστόσο αλληλοσυμπληρώνονται, θα δοθεί στους μαθητές η δυνατότητα να διαπιστώσουν πως οι ιστορικές πληροφορίες που έρχονται από την αρχαιότητα διαλέγονται μεταξύ τους, συμπληρώνουν η μια την άλλη, σε σχέση πάντα με την οπτική ή τη σκοπιμότητα του συγγραφέα, και ότι ο φωτισμός της αλήθειας είναι έργο επίπονο και απαιτητικό.
Παράλληλα, δεν πρέπει να αγνοείται και ο κύριος σκοπός του μαθήματος της Θεματογραφίας, που δεν είναι άλλος από τη συστηματική άσκηση των μαθητών, ώστε να είναι σε θέση να κατακτούν γλωσσικά ένα αρχαίο κείμενο σε συνδυασμό με τη διδασκαλία και κάποιου γραμματικοσυντακτικού φαινομένου. Για αυτό το λόγο, οι μαθητές, εργαζόμενοι ομαδικά, θα αναρτήσουν σε ολοκληρωμένη μορφή στην ιστοσελίδα του σχολείου τους ή της τάξης το πρώτο θέμα της ηλεκτρονικής θεματογραφίας. Η επεξεργασία του θέματος θα γίνει στο πρότυπο των έντυπων θεματογραφιών, ωστόσο θα ενσωματώνει και τα δυναμικά στοιχεία του ψηφιακού κειμένου, ώστε στο τέλος να καταστεί εφικτή η σύγκριση ανάμεσα σε παραδοσιακές και σύγχρονες προσεγγίσεις του αρχαίου κειμένου και να καταδειχθούν τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα της μιας έναντι της άλλης.

Διδακτική Ενότητα→ Β Λυκείου
↘ Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης (αδίδακτο)
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Τεχνικές/τρόποι γραφής
↘ Δραματικότητα
↘ Ιστορική αφήγηση
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό
↘ Υβριδικό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Αφήγηση
↘ Ανάγνωση
↘ Ανάγνωση κατά ομάδες
↘ Συζήτηση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
↘ Συνεργατικό κείμενο
↘ Κείμενα οπτικής επικοινωνίας (σχέδιο, ζωγραφιά, φωτογραφία)
↘ Ακρόαση
↘ Απαγγελία/αφήγηση/ανάγνωση
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια1-6 διδακτικές ώρες
Σχόλια πάνω στη χρονική διάρκεια

Ίσως μέρος των εργασιών να μεταφερθεί στο σπίτι, ωστόσο ο χρόνος των 6 διδακτικών ωρών κρίνεται επαρκής.

Χρονολογία (από)10/2014
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Περιβάλλοντα σχεδιασμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές