Κατεβάστε το σενάριο

Ξένες στρατιωτικές επεμβάσεις. Μέρος 1ο

  • Δημιουργός: Στάθης Παπακωνσταντίνου

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Α' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
  • Διαθεματικό: Ναι
  • Συνταγμένο σενάριο

Εφαρμογές του σεναρίου

Περίληψη

Η διδακτική πρόταση αναφέρεται στα γεγονότα του Κερκυραϊκού εμφυλίου πολέμου (καλοκαίρι του 427 π. Χ.) και πιο συγκεκριμένα στην άφιξη στο νησί του Αθηναίου στρατηγού Νικόστρατου, ο οποίος αρχικά κατάφερε να συμφιλιώσει τους αντιμαχόμενους πετυχαίνοντας παράλληλα το μέγιστο για τους Αθηναίους, δηλαδή την πλήρη συμμαχία με την Κέρκυρα, που οι Αθηναίοι επιθυμούσαν διακαώς. Στη συνέχεια, όμως, τα πράγματα πήραν άλλη τροπή, καθώς ο εμφύλιος είχε ανοίξει πληγές που δύσκολα επουλώνονται. Η επέμβαση του Νικόστρατου, αν και κατευναστική, έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας απρόκλητης εξωτερικής επέμβασης, που παραβιάζει ωμά την αυτονομία και την ανεξαρτησία του νησιού.
Αφού οι μαθητές διδαχτούν με τον παραδοσιακό τρόπο τη μετάφραση του αρχαίου κειμένου σε δυο διδακτικές ώρες, κατά τη διάρκεια των οποίων θα γίνουν και οι προκαταρκτικές ενέργειες του σεναρίου (χωρισμός σε ομάδες, κατανόηση στοχοθεσίας, κατάστρωση πλάνων εργασίας κλπ.), θα μεταβούν στη συνέχεια στο εργαστήριο για την υλοποίηση του σεναρίου σε δυο φάσεις. Η Α΄ Φάση στοχεύει στη γλωσσική και νοηματική προσπέλαση του κειμένου με Φύλλο Εργασίας κοινό για όλες τις ομάδες. Η Β΄ Φάση είναι αφιερωμένη σε επιμέρους δραστηριότητες που στοχεύουν στη διεύρυνση της οπτικής των μαθητών με διαφορετικό Φύλλο για κάθε ομάδα, κοινή συνισταμένη των οποίων είναι η κατάδειξη της διαλεκτικής σχέσης παρελθόντος - παρόντος και απώτερος στόχος ο προβληματισμός των μαθητών σχετικά με την κυκλική αντίληψη της ιστορίας.
Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές θα αναζητήσουν τις ιδιαιτερότητες της γλώσσας και του ύφους του Θουκυδίδη, θα αξιολογήσουν την ακρίβεια του λόγου και τη λιτότητα της έκφρασης του μεγάλου ιστορικού, θα αναζητήσουν λέξεις που ταξίδεψαν στον χρόνο μεταφέροντας ανέπαφη τη σημασία τους και λέξεις των οποίων η σημασία έχει αλλάξει σε μεγαλύτερη ή μικρότερη κλίμακα, και θα αποδώσουν σχηματικά με μορφή περιγράμματος το περιεχόμενο του αποσπάσματος. Στη συνέχεια, θα αξιολογήσουν δράσεις, συμπεριφορές, κίνητρα και πρακτικές και θα προχωρήσουν σε αναγωγές και συγκρίσεις με σύγχρονες καταστάσεις. Παράλληλα, θα φωτίσουν πτυχές του κειμένου υπό το πρίσμα της γεωγραφίας, της φιλολογίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας και της δημοσιογραφίας, παράγοντας πολυτροπικά κείμενα και προϊόντα λόγου. Επιπλέον, θα παραγάγουν λόγο ενσυναισθητικό και τέλος θα μελετήσουν τη λειτουργία της γλώσσας στο πλαίσιο της ιστορικής αφήγησης.
Η διδακτική πρόταση αποτελεί μια εναλλακτική προσέγγιση του κειμένου από το πρωτότυπο. Επιδιώκεται ώστε οι μαθητές να κατακτήσουν πολύπλευρα το κείμενο αξιοποιώντας στοιχεία ή υπαινιγμούς του κειμένου, πόρους του διαδικτύου και εργαλεία των ΤΠΕ, στο πλαίσιο μιας μαθητοκεντρικής διδακτικής πρακτικής μέσω έρευνας, συγκρίσεων, σύγχρονων αναγωγών, κριτικής επεξεργασίας πληροφοριών και παραγωγής δημιουργικών προϊόντων.

Διδακτική Ενότητα→ Α Λυκείου
↘ Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι
↘ Θουκυδίδης, Ιστορίαι – Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 75
Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Ανθρώπινες σχέσεις-Πόλεμος/Ειρήνη-Ο Ξένος/Άλλος
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Θρησκείες
↘ Πολιτισμός-Τέχνη
↘ Ταξίδι-Ελλάδα-Άλλοι τόποι
↘ Πόλη
↘ Ιστορία
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Μορφολογία
↘ Ρήματα
↘ Προθέσεις
↘ Λεξιλόγιο - Σημασιολογία
↘ Παραγωγή
↘ Σύνθεση
↘ Πολυσημία
↘ Σχέσεις λέξεων
↘ Ετυμολογία
↘ Πορεία λέξεων στο χρόνο
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Γραπτό
↘ Προφορικό
↘ Υβριδικό (μείξη προφορικού και γραπτού λόγου)
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Παράγραφος
↘ Περίληψη
↘ Κειμενικά είδη
↘ Χρονικά/αφηγηματικά/βιογραφικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολογικά/γνώμης
↘ Έρευνες/μελέτες
↘ Ειδησεογραφικά
↘ Ιστορικά
↘ Συγγραφέας
↘ Θουκυδίδης
↘ Γραμματολογικές περίοδοι
↘ Κλασική εποχή
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Τεχνική διάσταση
↘ Λειτουργική διάσταση
↘ Κριτική διάσταση
↘ Πρακτικές γραμματισμού
↘ Ανάγνωση
↘ Γραφή
↘ Επικοινωνία
↘ Ανάγνωση
↘ Ανάγνωση στην ολομέλεια της τάξης
↘ Ανάγνωση κατά ομάδες
↘ Συζήτηση
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
↘ Προφορικό κείμενο
↘ Συνεργατικό κείμενο
Σύνδεση με άλλο γνωστικό αντικείμενο→ Φιλολογικής ζώνης
↘ Νεοελληνική Γλώσσα
↘ Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (μτφρ.)
↘ Ιστορία
→ Άλλα γνωστικά αντικείμενα
↘ Ιστορία της Τέχνης
↘ Εικαστικά
↘ Κοινωνική και Πολιτική Οργάνωση στην Αρχαία Ελλάδα
↘ Πληροφορική
↘ Τεχνολογία
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια7-12 διδακτικές ώρες
Σχόλια πάνω στη χρονική διάρκεια

Για την υλοποίηση του σεναρίου απαιτούνται 7 διδακτικές ώρες. Ίσως για κάποια ομάδα να μεταφερθεί μικρός όγκος εργασίας για το σπίτι

Χρονολογία (από)03/2013
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Περιβάλλοντα διδασκαλίας / εξάσκησης
→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Περιβάλλοντα σχεδιασμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές