Κατεβάστε το σενάριο

Αξίες και ιδέες σχετικές με τον πόλεμο και την ειρήνη, όπως αναδεικνύονται μέσα από τη Λογοτεχνία και φωτίζονται από την Ιστορία

  • Δημιουργός: Ιωάννα Χαλισιάνη

  • Βαθμίδα εκπαίδευσης - Τάξη: Α' Λυκείου, Β' Λυκείου, Γ' Λυκείου
  • Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα
  • Διαθεματικό: Ναι
  • Συνταγμένο σενάριο

Περίληψη

Ο θεωρητικός προβληματισμός γύρω από τον πόλεμο (αιτίες, συνέπειες) και την ειρήνη (αξία και αναγκαιότητά της, προϋποθέσεις διατήρησής της) εντάσσεται στους θεματικούς κύκλους που προσεγγίζονται στο πλαίσιο της διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Λύκειο. Το παρόν σενάριο εκτυλίσσεται με επίκεντρο τον σχετικό προβληματισμό, αλλά δεν επικεντρώνεται στη συνήθη ανάλυση του ζητήματος, αυτήν δηλαδή που στοχεύει απλώς στην προετοιμασία των μαθητών να ανταποκριθούν στην ανάπτυξη σχετικών θεμάτων κατά την παραγωγή γραπτού λόγου (παρότι δεν αποκλείει και αυτού του είδους την εξάσκηση-προετοιμασία). Το σενάριο επικεντρώνεται στο να καλλιεργήσει στους μαθητές προβληματισμό όχι μόνο σε σχέση με την αυτονόητη φρίκη του πολέμου και την αναγκαιότητα της ειρήνης, αλλά και σε σχέση με το γεγονός ότι αναπτύσσονται ανθρώπινες αξίες οι οποίες δε συνδέονται μόνο με την ειρήνη αλλά και με τον πόλεμο (ιδέες και αξίες που εκλογικεύουν το γεγονός της ύπαρξης πολέμων). Το σενάριο εμπλέκει τους μαθητές στη διαδικασία να διερευνήσουν όχι μόνο πώς αποτυπώνεται η φρίκη του πολέμου στην ανθρώπινη συνείδηση, αλλά και ποιες ανθρώπινες αξίες (ηρωισμός, πατριωτισμός, ελευθερία) συνδέονται με τον πόλεμο. Τα διδακτικά αντικείμενα της Ιστορίας και της Λογοτεχνίας προσφέρονται να αξιοποιηθούν σε αυτό το σχέδιο διδασκαλίας, γιατί εξασφαλίζουν το κατάλληλο υλικό και τις αφορμές για προβληματισμό.

Το σενάριο αποτελεί ένα σχετικά σύνθετο σχέδιο εργασίας, που περιλαμβάνει αρκετές επιμέρους δραστηριότητες. Σε κάθε στάδιο της εργασίας τους, οι μαθητές αναλαμβάνουν να μελετήσουν σε ομάδες ένα ζήτημα, έχοντας στη διάθεσή τους το κατάλληλο προς επεξεργασία υλικό και υποβοηθούμενοι από συγκεκριμένα ερωτήματα που θέτει ο/η εκπαιδευτικός (φύλλο εργασίας). Αφού διέλθουν από τα αναγκαία στάδια διερεύνησης του θέματος, διαπραγμάτευσης (κυρίως όταν υπάρξει διαφωνία εντός της ομάδας) και ανατροφοδότησης (από τον/την εκπαιδευτικό και τα μέλη των υπολοίπων ομάδων), στο τέλος παράγουν κάποιο προϊόν που αποτυπώνει την εργασία που προηγήθηκε. Ο/Η εκπαιδευτικός, εκτός από τη διερευνητική προσέγγιση του θέματος, ενθαρρύνει την αυτοαξιολόγηση (αυτοκριτική) της ομάδας και την αμοιβαία αξιολόγηση των ομάδων, διαδικασίες μέσω των οποίων καλλιεργούνται στους μαθητές μεταγνωστικές ικανότητες.

Σκεπτικό-Στόχοι→ Γνώσεις για τον κόσμο
↘ Ανθρώπινες σχέσεις-Πόλεμος/Ειρήνη-Ο Ξένος/Άλλος
↘ Άτομο-κοινωνία, στάσεις ζωής
↘ Ιστορία
↘ Μυθολογία
→ Γνώσεις για τη γλώσσα/λογοτεχνία
↘ Λεξιλόγιο - Σημασιολογία
↘ Πολυσημία
↘ Σχέσεις λέξεων
↘ Πορεία λέξεων στο χρόνο
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό - γνώσεις για τη σημείωση
↘ Γραπτό
↘ Προφορικό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Κειμενικά είδη
↘ Χρονικά/αφηγηματικά/βιογραφικά είδη
↘ Σχολιαστικά/επιχειρηματολογικά/γνώμης
↘ Έκθεση (σχολικού τύπου)
↘ Δοκίμιο
↘ Ιστορικά
↘ Επική ποίηση
↘ Λυρική ποίηση
↘ Δραματική ποίηση
↘ Λογοτεχνικά γένη και είδη
↘ Μυθιστόρημα
↘ Διήγημα
↘ Πεζογράφημα-αφήγημα
→ Γλώσσα και γραμματισμοί
↘ Ψηφιακοί γραμματισμοί
↘ Κριτική διάσταση
↘ Κειμενικοί τρόποι
↘ Μονοτροπικό
↘ Πολυτροπικό
↘ Κειμενικοί τύποι
↘ Περιγραφή
↘ Αφήγηση
↘ Επιχειρηματολογία
↘ Παραγωγή κειμένου
↘ Πολυτροπικό (ψηφιακό) κείμενο
↘ Προφορικό κείμενο
↘ Συνεργατικό κείμενο
Σύνδεση με άλλο γνωστικό αντικείμενο→ Φιλολογικής ζώνης
↘ Νεοελληνική Λογοτεχνία
↘ Ιστορία
Χώρος→ Εντός σχολείου
→ Εκτός σχολείου
→ Εικονικός χώρος
Χρονική διάρκεια13+ διδακτικές ώρες
Σχόλια πάνω στη χρονική διάρκεια

Το σενάριο αποτελεί ευέλικτη διαθεματική πρόταση και η χρονική διάρκεια της εφαρμογής του μπορεί να προσαρμοστεί στα ενδιαφέροντα των εκπαιδευτικών και τις ανάγκες των μαθητών/μαθητριών.

Χρονολογία (από)2011
Αξιοποίηση των ΤΠΕ→ Εφαρμογές γραφείου
→ Διαδίκτυο ως μέσο πρακτικής γραμματισμού
→ Πλατφόρμες wiki, blog, κλπ
→ Λεξικά, σώματα κειμένων
→ Εργαστήριο υπολογιστών
→ Κεντρική προβολή/παρουσίαση
→ Φορητοί υπολογιστές